Hidayet
Gök bilimciler, daha önce tespit edilemeyen devasa hidrojen gazı bulutlarının varlığını keşfederek, evrendeki eksik baryonik maddenin yarısının gizemini çözmüş olabilirler.
Evrenin yapısını anlama yolunda çığır açan bir keşfe imza atan gö kbilimciler, galaksilerin etrafını saran ve daha önce gözlemlenemeyen hidrojen gazı halelerinin varlığını ortaya çıkardı.
Bu bulgular, evrendeki eksik olduğu düşünülen normal atomik maddenin, yani baryonik maddenin yaklaşık yarısının bu gaz halelerinde saklı olabileceğini gösteriyor.
Bu önemli araştırma, Karanlık Enerji Spektroskopik Aleti (DESI) ve Şili’deki Atacama Kozmoloji Teleskobu gibi çeşitli astronomik araçlardan elde edilen verileri kullanan büyük bir uluslararası ekip tarafından yürütüldü.
Ekip, bu sayede evrenin kütle bilmecesinin önemli bir parçasını aydınlatmış olabilir.
HİDROJEN GAZI HALELERİ İNCELENDİ
Araştırma ekibi, yaklaşık yedi milyon galaksinin görüntülerini incelemek için DESI gözlemlerinden yararlandı. Temel hedefleri, galaksilerin kenarlarında bulunan iyonize olmuş hidrojen gazından oluşan soluk haleleri ölçmekti.
Bu haleler genellikle doğrudan gözlemlenemeyecek kadar sönük oldukları için farklı bir yöntem kullanıldı.
Bilim insanları, bu gazın, evrenin her yerini dolduran ve Büyük Patlama’dan kalan ışınım olan kozmik mikrodalga arka planından (CMB) gelen radyasyonu nasıl azalttığını veya parlattığını ölçerek halelerin varlığını ve özelliklerini belirlediler.
Ekip ayrıca, bu iyonize hidrojen bulutlarının galaksiler arasında uzanan ve neredeyse görünmez olan iplikçikler (filamentler) oluşturduğunu da keşfetti. Bu iplikçikler, evreni devasa bir ağ gibi saran kozmik ağı oluşturuyor.
Eğer bu kozmik ağ evrendeki çoğu galaksiyi birbirine bağlıyorsa, daha önce tespit edilemeyen kayıp baryonik maddenin önemli bir kısmını kolayca açıklayabilir.
Dahası, bu keşif kara deliklerin davranışlarına dair anlayışımızı da değiştirebilir; bulgular, çoğu galaksinin merkezindeki süper kütleli kara deliklerin düşündüğümüzden daha sık aktif hale gelebileceğine işaret ediyor.
KAYIP BARYONİK MADDE NEREDEYDİ
Evrenin kütle bulmacasındaki eksik parça, yıldızları, gezegenleri ve bizleri oluşturan normal madde olan baryonik maddeydi.
Bilim insanları uzun süredir bu baryonik maddenin yaklaşık yüzde 50’sinin gözlemlerle açıklanamadığından şüpheleniyorlardı.
Şimdi ise bu “kayıp yarının” büyük ölçüde galaksilerin dışında, görünmez hidrojen gazı formunda bulunduğu düşünülüyor.
