
Yaz aylarının gelmesiyle, çocukların dijital araçlarla geçirdikleri süre de artıyor. Uzmanlar, aileleri çocuklarını uzun süre ekran başında tutmamaları konusunda uyarıyor.
Cumhuriyet, dijital araçlara fazla bakan çocuklarda görülebilecek olumsuz etkileri ve çözüm önerilerini uzman pedagog Elanur Buğçe Oral ile konuştu. Oral, uzun süre ekrana maruz kalan çocuklarda dijital bağımlılık gelişebileceğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Bu bağımlılıkların temel kaynağı, başarısızlık hissidir. Kendi hayatlarında istedikleri performansı gösteremeyen çocuklar ve yetişkinler, sanal dünyada kendi gerçekliklerini unutuyor. Oradaki başarı hissi ya da karakterlerin elde ettiği başarıları kendi başarılarıymış gibi algılamaları, bağımlılıklarını besliyor.”
Ekran süresinin çocuklarda olumsuz etkilere sebep olduğunu söyleyen Oral, “Çocuklarda olumsuz etkileri olarak günümüzün en popüler durumlarından biri olan dikkat dağınıklığına, uyku sorunlarına, sosyal ilişkilerde zorlanmaya ve duygusal sıkıntılara yol açıyor. Bu da çocuklarda öfke patlamaları, duygularını kontrol edememe gibi durumlara neden oluyor” dedi. Bu süreçte ailelere ve eğitimcilere düşen sorumluluklara değinen Oral, “İlk başta hem eğitimciler olarak hem de özellikle aile içinde ebeveynler olarak biz kendi ekran kullanım alışkanlıklarımızı fark etmemiz gerekiyor. Çünkü çocuklar söylemelerden daha çok gördüklerini örnek alırlar. Eğer ebeveyn gün içinde sık sık telefona bakıyorsa, yemek yerken ya da birlikte vakit geçirirken bile ekranla meşgulse, oyun oynuyorsa veya bir şey izliyorsa çocuk da bunu normal kabul eder ve sınırlamaları içselleştirmekte zorlanır” ifadelerini kullandı.
Çocuklara ceza vermeyin
Oral, çocukların dijital ortamdan uzaklaştırılarak açık havaya ve oyun alanlarına yönlendirilmesinin önemine dikkat çekti. “Artık havalar ısınıyor. Evde veya dışarıda hareketli oyunlar oynayabiliriz. Dans ya da parkurlar, açık hava oyunları, atölyeler ki çocuklar için harika atölyeler var. Onlar da değerlendirilebilir. Aynı zamanda arkadaşlarıyla artık dışarıya çıkan çocuk sayısı pek kalmadı. Ama bizim mümkün olduğunca çocuğu dışarıya itmemiz gerekiyor. Hatta bir araştırma yapmışlar. Ekranla birlikte olan çocuklara ‘Birini seçebilseydin hangisini isterdin? Telefonla oynamayı mı tercih ederdin yoksa dışarıya çıkmayı mı tercih ederdin’ diye sorduklarında çocukların yüzde 70’e yakını dışarıya çıkmayı tercih ediyor. Her ne kadar sevseler bile” dedi. Ailenin bu süreçte cezalandırıcı tutum sergilememeye dikkat etmesi gerektiğini belirten Oral, “Kuralları tek taraflı dayatmak yerine çocukla birlikte belirlenmeli ve süreç kademeli olarak ilerletilmeli” şeklinde konuştu.
İçerikler çocukları etkiliyor
Çocukların ekranda izledikleri içeriklerden fazlasıyla etkilendiklerini söyleyen Oral, “Ekranda gördükleri savaşlar, saldırılar çocukların empati duygusunu düşürüyor ve daha çok saldırganlaşmaya itiyor” şeklinde konuştu.
Haber Tekniği: Kum Saati Tekniği